„Galócák” változatai közötti eltérés
[ellenőrzött változat] | [ellenőrzött változat] |
a r2.5.2) (Bot: következő hozzáadása: la:Amanita |
|||
386. sor: | 386. sor: | ||
[[it:Amanita]] |
[[it:Amanita]] |
||
[[ja:テングタケ属]] |
[[ja:テングタケ属]] |
||
[[la:Amanita]] |
|||
[[lt:Musmirė]] |
[[lt:Musmirė]] |
||
[[nl:Amaniet]] |
[[nl:Amaniet]] |
A lap 2010. december 11., 04:47-kori változata
Galócák | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
légyölő galóca (Amanita muscaria)
| ||||||||||||
Rendszertani besorolás | ||||||||||||
| ||||||||||||
Hivatkozások | ||||||||||||
A Wikimédia Commons tartalmaz Galócák témájú médiaállományokat és Galócák témájú kategóriát. |
A galóca (Amanita) nemzetséget a kalaposgombák (Agaricales) rendjébe tartozó galócafélék (Amanitaceae) családjába sorolják. A nemzetség mintegy 600 faja erdőben élő, a fákkal mikorrhizát képző gomba. A fiatal példányokat valamennyi faj esetében teljes burok borítja, amely a gomba növekedésével felreped, maradványai azonban a kifejlett gomba tönkjének tövén (bocskor, gallér) és gyakran kalapján is látszanak. A galócák lemezei mindig fehér színűek. Az Amanita elnevezés valószínűleg a kis-ázsiai Kilikia területén emelkedő Amanon-hegység nevéből ered.
Az Amanita nemzetség részét képezik a magyarul selyemgombának nevezett gallér nélküli fajok is, amelyeket korábban a különálló Amanitopsis nemzetségbe soroltak.
A nemzetség fajai között súlyosan mérgező és ehető gombák egyaránt akadnak: Európában a legtöbb gombamérgezést e gombák okozzák. Étkezési célra a biztosan ehető fajok is csak fokozott elővigyázatossággal és alapos gombaismeretek birtokában gyűjthetők!
Életmódjuk
A galócák számos fafajjal képesek mikorrhizás életközösséget alkotni, leggyakoribb partnereik a lucfenyő (Picea abies), a vörösfenyő (Larix decidua) és a bükk (Fagus sylvatica).
Mérgezésük
A nemzetség Phalloideae szekciójának több faja súlyosan mérgező amatoxinokat és fallotoxinokat tartalmaz, amelyek elsősorban a máj és a vesék működését állítják le, s emiatt gyakran okoznak halálos mérgezéseket. Magyarországon közülük a gyilkos galóca (A. phalloides), a fehér galóca (A. verna) és a hegyeskalapú galóca (A. virosa) fordul elő, míg Észak-Amerikában az A. bisporiga és az A. ocreata nevű rokon fajok élnek.
Fontosabb fajok
- barna galóca (A. regalis)
- bíbor galóca (A. porphyria)
- cafrangos galóca (A. strobiliformis)
- citromgalóca (A. citrina)
- császárgomba (A. caesarea)
- fehér galóca (A. verna)
- fehér selyemgomba (A. alba)
- fésűs galóca (A. eliae)
- gyilkos galóca (A. phalloides)
- hegyeskalapú galóca (A. virosa)
- légyölő galóca (A. muscaria)
- nagy galóca (A. ovoidea)
- narancsszínű selyemgomba (A. crocea)
- óriás selyemgomba (A. ceciliae)
- őzlábgalóca (A. vittadinii)
- párducgalóca (A. pantherina)
- piruló galóca (A. rubescens)
- rőt selyemgomba (A. fulva)
- sárga galóca (A. gemmata)
- sárgásbarna selyemgomba (A. umbrinolutea)
- szürke galóca (A. spissa)
- szürke selyemgomba (A. vaginata)
Teljes fajlista
- Amanita caesarea
- Amanita caesareoides
- Amanita calabarica
- Amanita calochroa
- Amanita calopus
- Amanita calyptrata
- Amanita calyptratoides
- Amanita calyptroderma
- Amanita campinaranae
- Amanita candida
- Amanita canescens
- Amanita capensis
- Amanita capnosus
- Amanita carneiphylla
- Amanita castanopsis
- Amanita ceciliae
- Amanita centunculus
- Amanita chepangiana
- Amanita chevalleri
- Amanita chlorinosma
- Amanita chlorophylla
- Amanita chrysoblema
- Amanita chrysoleuca
- Amanita cinctipes
- Amanita cinerascens
- Amanita cinerea
- Amanita cinereoannulosa
- Amanita cinereoconia
- Amanita cinereopannosa
- Amanita circinata
- Amanita circinatus
- Amanita cistetorum
- Amanita citrina
- Amanita citrinoalbus
- Amanita clarisquamosa
- Amanita clelandii
- Amanita clypeolaria
- Amanita coacta
- Amanita coccola
- Amanita codinae
- Amanita cokeri
- Amanita cokeriana
- Amanita colombiana
- Amanita concentrica
- Amanita conicobulbosa
- Amanita conicogrisea
- Amanita conicoverrucosa
- Amanita constricta
- Amanita coprina
- Amanita cordae
- Amanita corticelli
- Amanita cothurnata
- Amanita craseoderma
- Amanita crassa
- Amanita crassiconus
- Amanita crassifoliata
- Amanita crassipes
- Amanita crassifoliata
- Amanita crassipes
- Amanita crassivolata
- Amanita crebresulcata
- Amanita crematelloides
- Amanita crenulata
- Amanita crocea
- Amanita cruzii
- Amanita cryptoleuca
- Amanita cubensis
- Amanita curta
- Amanita curtipes
- Amanita cyanopus
- Amanita cygnea
- Amanita cylindrispora
- Amanita cylindrisporiformis
- Amanita cystidiosa
- Amanita decipiens
- Amanita demissa
- Amanita diemii
- Amanita dolichosporus
- Amanita dryophila
- Amanita dumosorum
- Amanita dunensis
- Amanita dunicola
- Amanita duplex
- Amanita dyschromatus
- Amanita eburnea
- Amanita echinocephala
- Amanita echinulata
- Amanita effusa
- Amanita egregia
- Amanita egreginus
- Amanita elata
- Amanita elegans
- Amanita elephas
- Amanita eliae
- Amanita elliptosperma
- Amanita elongata
- Amanita elongatospora
- Amanita erythrocephala
- Amanita esculenta
- Amanita eucalypti
- Amanita excelsa
- Amanita exitialis
- Amanita farinacea
- Amanita farinosa
- Amanita fernandeziana
- Amanita fibrillopes
- Amanita flammeola
- Amanita flavella
- Amanita flavescens
- Amanita flavipes
- Amanita flaviphylla
- Amanita flavivolva
- Amanita flavoconia
- Amanita flavofloccosa
- Amanita flavorubens
- Amanita flavorubescens
- Amanita floccocephala
- Amanita foetens
- Amanita foetidissima
- Amanita formicaria
- Amanita forrestiae
- Amanita franchetii
- Amanita fraterna
- Amanita friabilis
- Amanita fritillaria
- Amanita frostiana
- Amanita fuliginea
- Amanita fuligineodisca
- Amanita fuliginosa
- Amanita fulva
- Amanita fulvaurantia
- Amanita fulvopulverulenta
- Amanita fulvosquamulosa
- Amanita fungites
- Amanita furcata
- Amanita fuscobrunnea
- Amanita fusco-olivacea
- Amanita fuscosquamosa
- Amanita fuscostriata
- Amanita gayana
- Amanita gemmata
- Amanita gemmifera
- Amanita gilbertii
- Amanita gioiosa
- Amanita glabriceps
- Amanita glutinosa
- Amanita godeyi
- Amanita goossensiae
- Amanita gossypinoannulata
- Amanita gracilenta
- Amanita gracilior
- Amanita grallipes
- Amanita granulata
- Amanita grauiana
- Amanita grisea
- Amanita grisella
- Amanita griselloides
- Amanita griseobrunnea
- Amanita griseocastanea
- Amanita griseoconia
- Amanita griseofarinosa
- Amanita griseoturcosa
- Amanita griseovelata
- Amanita griseoverrucosa
- Amanita groenlandica
- Amanita grossa
- Amanita guzmanii
- Amanita gwyniana
- Amanita gymnopus
- Amanita hamadae
- Amanita hemibapha
- Amanita herrerae
- Amanita hesleri
- Amanita heterochroma
- Amanita hiltonii
- Amanita hongoi
- Amanita hortorius
- Amanita hovae
- Amanita huijsmanii
- Amanita humboldtii
- Amanita hunanensis
- Amanita hygroscopica
- Amanita hyperborea
Külső hivatkozások
- Amanitaceae (angolul)
- Amanita nemzetség az americanmushrooms.com oldalon (angolul)